Oud & Nieuw, rotjes, strijkers, duizendklappers…
Het nieuwe jaar en in de weken en soms maanden voorafgaand daaraan, wordt traditiegetrouw met veel geknal ingeluid.
Een feestelijke gebeurtenis? Ja, dat kan het zijn. Helaas is het vaak voor honden een kwelling.
Dat hoeft niet!
Honden en vuurwerk
Veel honden hebben als pup tijdens de socialisatieperiode te weinig ervaring opgedaan met harde geluiden.
Op volwassen leeftijd worden deze harde geluiden, waaronder vuurwerk, als bedreigend ervaren. Hierdoor vertonen de dieren angstig gedrag.
Huisdiereigenaren vinden dat vaak zielig, troosten hun kat of hond en bevestigen zo onbewust deze angst. Bij een volgende keer is het dier nog banger, wordt het weer getroost, daarmee zijn angst bevestigend, etc.
Ofwel, huisdiereigenaren werken vaak zelf onbewust bevreesde huisdieren in de hand.
Nerveuze honden of katten zullen eerder angstig gedrag vertonen dan honden of katten die van nature rustig en flegmatisch zijn.
Wat kunt U doen en/of laten bij vuurwerkangst?
Het is belangrijk dat u zelf het vuurwerk negeert. Ook al in de dagen, weken en soms maanden voorafgaand aan Oud en Nieuw, wanneer het eerste geknal begint.
Straf uw hond niet als hij of zij toch schrikt en negeer elke vorm van angstig gedrag. Troost de hond evenmin, dit werkt namelijk als een ‘beloning’ voor zijn gedrag.
Houd dit ook op de avond en nacht van Oud en Nieuw zelf vol. Zorg dan bovendien voor een veilige omgeving waaruit de hond niet kan ontsnappen.
Neem de hond mee in de (woon)kamer waarin u zelf zich bevindt, doe de gordijnen dicht en zet een rustig muziekje op.
Sommige honden rennen hard weg het moment dat ze vuurwerk horen. Als je dan buiten bent, is het fijn om een gps tracker voor uw hond te hebben, zodat u uw hond makkelijker terug kan vinden.
Feromonen
De Dog Appeasing Pheromone D.A.P. Verdamper bevat een synthetische vorm van het natuurlijke hondenferomoon.
Een feromoon is een natuurlijke stof welke door de hond wordt uitgescheiden om andere honden gerust te stellen. Dit vermindert stress en angst.
Deze feromonen kunnen alleen door soortgenoten worden waargenomen en hebben dus geen invloed op andere dieren of op de mens.
In de ruimte waar de hond het meest verblijft wordt een Verdamper in het stopcontact aangebracht. Vrij snel kan een hond zich al rustiger gedragen dan voorheen.
Vanaf 2 tot 3 weken voor Oud en Nieuw wordt de D.A.P. Verdamper in een stopcontact geplaatst, in de ruimte waar de hond het meest verblijft of slaapt.
De Verdamper blijft gedurende die gehele periode dag en nacht in het stopcontact tot ongeveer een week na Oud en Nieuw of tot deze leeg is.
Veiligheidshalve wordt gebruik afgeraden in ruimtes waar CARA-patiënten veel verblijven of slapen.
Dus heb je astma, chronische bronchitis, emfyseem of andere problemen met je eigen luchtwegen? Gebruik de verdamper dan niet als je zelf veel in de betreffende ruimte aanwezig bent.
Medicijnen
Veel mensen geven hun huisdier een pilletje om hem te versuffen tijdens de knallen van oudejaarsnacht.
Gebleken is dat medicijnen met acepromazine (Vetranquil, Calmivet) als werkzame stof echter verschillende bijwerkingen hebben, zoals zwalkend lopen, verlaging van de bloeddruk en het risico van onderkoeling.
Het belangrijkste argument tegen het gebruik van acepromazine bij vuurwerkangst is dat het effect onvoorspelbaar is. De ene hond heeft maar een halve dosering nodig waar hij vervolgens een lange periode van onder zeil is. Terwijl de andere hond nog onvoldoende op een dubbele dosering reageert.
Daarom is het verstandig dat u de acepromazine bij uw hond uittest op een moment ruim vóór de Oudjaarsavond. Wanneer u acepromazinetabletten aan uw hond geeft dan mag hij niet alleen gelaten worden i.v.m. de bijwerkingen van het middel.
Daarnaast hebben we in een aantal gevallen gemerkt dat er een averechtse reactie kan ontstaan. Het lijkt erop dat bij gebruik van acepromazine het de geluidsgevoeligheid vergroot bij dieren die het toegediend hebben gekregen.
De dieren horen de knallen wel maar door de acepromazine kunnen ze niet meer reageren, opstaan en vluchten, waardoor dit een enorm angstige situatie voor ze is.
De angst voor vuurwerk en/of onweer neemt hierdoor ieder jaar toe, waardoor steeds een hogere dosering acepromazine gegeven moet worden om de honden ‘ rustig ‘ te krijgen.
Met als gevolg meer risico op bijwerkingen. Het gebruik van acepromazine moet niet gezien worden als een simpele oplossing.
Alternatieven
In plaats van acepromazine kunnen via de dierenarts ook diazepam (valium) of phenobarbital tabletten gegeven worden.
Deze tabletten brengen de hond in een ‘roes’ – staat waardoor hij ook een beetje slaperig oogt. De roes is heel mild en voor sommige honden niet voldoende.
Maar net als de acepromazine hebben valium of phenobarbital ook bijwerkingen op het lichaam. Valium heeft mogelijk spierslapte als bijwerking en fenobarbital kan belastend zijn voor de lever.
Wanneer uw huisdier toch onverhoopt ontsnapt tijdens het nuttigen van de oliebollen, is het terugvinden vaak een groot probleem.
Zorg ervoor dat uw hond naast de verplichte chip ook een penning aan zijn halsband heeft met uw naam en actuele telefoonnummer. In ieder geval rond oud en nieuw.
Als iemand uw hond vindt, kunnen ze u zelf direct bereiken. Zonder te hoeven wachten tot de dierenambulance, het asiel of de dierenarts beschikbaar is en de chip kan scannen. Het kan het verschil zijn tussen een uurtje bezorgd zijn en meerdere dagen.
Het oefenen met vuurwerkgeluiden kan ook helpen. Zo kan de hond wennen aan de onverwachte, harde knallen en het geluid van siervuurwerk.
Vroeger waren er vooral specifieke cd's met vuurwerkgeluiden te koop, maar nu staan er veel video's op YouTube met uren aan vuurwerkgeluid.
Je begint op een heel laag volume. Bijna onhoorbaar voor jezelf. Gaat dat goed? Dan mag het geluid de volgende sessie ietsje harder. Dit proces smeer je uit over meerdere maanden.
Zowel voor je hond als voor jezelf is het fijn om de oefensessies niet al te lang te maken.
Blijf ook altijd aanwezig of in de buurt zodat je kan observeren hoe je hond met de vuurwerkgeluiden omgaat.
Dus niet zelf naar buiten wippen terwijl je hond zit opgesloten met vuurwerkgeluiden.
Acepromazine
Het meest bekende middel en in principe ook het beste middel is Acepromazine dat o.a. onder de handelsnaam Vetranquil®, Tranqoral® en Sedalin® te verkrijgen is.
Het is een krachtig middel en het werkt 6 – 13 uur. Het moet niet gegeven worden aan dieren met epilepsie; ook niet aan oude en / of verzwakte dieren. Overleg altijd met de dierenarts.
Bij twijfel aan de gezondheid van uw huisdier doet u er natuurlijk goed aan het dier eerst te laten onderzoeken door een dierenarts alvorens deze reguliere middelen toe te dienen.
Het middel moet toegediend worden op een moment dat het dier nog rustig is; dus op oudejaarsavond om circa 20.00 uur. Het middel moet rustig de tijd hebben om in te werken.
Als dit middel gegeven wordt tijdens een paniekaanval, werkt het onvoldoende of later (soms pas de volgende dag). Dit is heel belangrijk.
De dosering van Acepromazine, ingegeven als tablet is 1–3 mg per kg lichaamsgewicht. Aan te raden is zoveel mogelijk de laagste dosering aan te houden. Honden kunnen heel verschillend reageren.
Soms worden ze erg sloom, kunnen nauwelijks lopen en hebben afhangende onderoogleden. Als de tablet is uitgewerkt komt dat wel weer helemaal in orde.
Sommige rassen zijn erg gevoelig voor dit soort middelen, bijvoorbeeld: Boxers, Collies en Shelties. Het is aan te raden deze rassen met Diazepam te behandelen i.p.v. met Acepromazine.
Diazepam®
In plaats van Acepromazine wordt regelmatig Diazepam® voorgeschreven. De dosering is 0.5 – 2 mg per kg lichaamsgewicht.
Het middel maakt minder suf en werkt korter. Het is een zeer veilig middel en kan iets hoger gedoseerd worden. Overleg altijd met de dierenarts.
Ook voor Diazepam® geldt toediening tijdens een rustig moment.
Een goed advies is om bijvoorbeeld om op oudejaarsavond om 18.00 uur een dosis te geven van 1 mg per kg lichaamsgewicht en die om circa 11.00 uur te herhalen.
Adviezen van ervaren hondengedragstherapeuten
Hier volgen nog enkele extra tips om het dierenleed tijdens dit mensenfeest te voorkomen:
Zoals al aangegeven: op angstig gedrag niet reageren. Het kan niet vaak genoeg benadrukt worden.
Probeer vuurwerk te ontwijken, ook gedurende de dagen en weken vóór Oud en Nieuw. Als vuurwerk dichtbij, vlak achter of tussen de poten van de hond neerkomt, kan dat voor de hond zo’n traumatische ervaring zijn dat hij daarna angst voor vuurwerk zal houden.
En niet alleen schrik voor vuurwerk, maar vaak ook voor allerlei andere plotselinge geluiden.
Steek zelf nooit vuurwerk af in de buurt van dieren.
Ga niet met een hond buiten dichtbij het vuurwerk staan kijken. De kans dat er vuurwerk dicht bij de hond terecht komt is erg groot en daardoor kan de hond in de toekomst zeer angstig voor vuurwerk en andere knallen worden.
Tijdens Oud en Nieuw de gordijnen sluiten, het licht aanlaten en een muziekje aanzetten.
Geef uw hond tijdens het vuurwerk een lekker bot of een nieuw speeltje.
Laat uw hond op oudejaarsavond vóór 22.00 uur en aangelijnd uit.
Laat tijdens het vuurwerk iemand bij de dieren blijven. Laat de 12.00 uur omhelzingen rustig verlopen en begin bij de hond.
Indien dat niet kan:
Doe dan uw hond vóór 23.30 uur in een afgesloten kamer, kennel of bench. Kan dit niet, lijn de hond dan aan en houdt de lijn vast.
Dit omdat rond middernacht mensen vaak het huis in en uit lopen waardoor de hond in zijn angst voor harde knallen uit huis zou kunnen vluchten.
Ook uw hond die zich nog niet eerder angstig heeft getoond, kan toch plotseling hevig schrikken en gekke dingen gaan doen. Veel huisdieren lopen tijdens de jaarwisseling in blinde paniek weg. De kans dat ze geraakt worden door vuurwerk of een auto is dan groot.
Voorkom dus dit risico. Dat geldt natuurlijk ook voor uw andere huisdieren: zorg dat ze u niet ontglippen.
Als u op visite gaat, laat de hond dan niet alleen thuis maar neem hem mee.
Er is een mogelijkheid van vuurwerktraining. Vuurwerktraining kan goed werken maar dan moet zo’n training al vóór december starten.
Alprazolam voor Honden
Afhankelijk van uw dierenarts kunt u ook vragen om alprazolam voor de oudejaarsavond, dit is een angstremmer voor mensen die sinds kort ook bij honden kan worden voorgeschreven, dit middel versuft niet, remt enkel angst, zeer geschikt voor oudejaars avond.
